کتاب مزرعه (قلعه) حیوانات

کتاب مزرعه حیوانات درباره چیست؟

اگر «مسخ شدن» اتفاقی حتمی بود، هر انسان به شکل چه حیوانی مسخ می شد؟ تا به حال این سوال به ذهنتان خطور کرده است؟

جورج اورول با دست مایه قرار دادن مفهوم «مسخ شدگی»، شاهکاری پادآرمانشهری، هراس انگیز، نمادین و به شدت سیاسی و انتقادی نوشته است: «مزرعه (قلعه) حیوانات». «مزرعه حیوانات» حکایتی کاملا نمادین از حیواناتی است که می توان برای هرکدام آن ها، در دنیای معاصر، معادل های انسانی پیدا کرد! «مزرعه حیوانات» را می توان به صورت خلاصه روایتی پیشگویانه از دنیای امروزی دانست که در آن، حکومت های مستبد و تمامیت خواه (توتالیتر) بر آن چیره شده اند.

با خواندن آثار اورول، گویی بدون استفاده از «ماشین زمان» به آینده و یا حتی، گذشته سفر می کنیم! جورج اورول در داستان هایش، با بصیرتی ناباورانه، پرده از آیندۀ حکومت های دیکتاتور (به خصوص شوروی سابق) برمی دارد. اورول به مثابۀ رهبر نویسندگانِ پیشگو در تاریخ ادبیات، با نوشتن دو رمان پیشگویانۀ «1984» و «مزرعه حیوانات»، نام خود را جاودانه کرده است.

رمان کوتاه (ناولا) «مزرعه حیوانات» در سال 1945 منتشر شد. این رمان به سرعت در میان مردم سراسر دنیا به شهرتی مثال زدنی دست یافت. نام «مزرعه حیوانات» را می توان در لیست 100 کتاب برتر انگلیسی زبانِ مجلۀ «Time»، 100 رمان برتر قرن بیستم سایت «مدرن لایبرری» و لیست بهترین رمان های دنیای غرب، مشاهده کرد. در سال 1996 نیز، به این شاهکار کوتاه، جایزۀ ادبی و معتبر «هوگو» تعلق گرفت.

نقد و بررسی رمان مزرعه حیوانات

با آنکه در نگاه اول، با توجه به عنوان کتاب و شخصیت های حیوانی اش، «مزرعه حیوانات» کتابی مناسب برای کودکان و نوجوانان به نظر می رسد، اما مخاطب اصلی این رمان کوتاه بزرگسالان است. «مزرعه حیوانات» را می توان رمانی کوتاه در قالب سبک مدرنیسم و ژانرهای فانتزی، کمدی سیاه (طنز تلخ)، تراژدی، فلسفی، سیاسی و اجتماعی دانست. مضمون اصلی این اثر را می توان نقدِ ایدوئولوژی هایی دانست که، بر خلاف نوید دادن آرمانشهری زیبا، پادآرمانشهری جهنمی را برای جامعه می سازند.

جورج اورول در «مزرعه حیوانات» با استفاده از قلمی آغشته به طنزی بسیار گزنده و تلخ، دست بر روی بسیاری از مفاهیم انسانی زده است: آزادی، عدالت، استقلال، حقوق اجتماعی، شادی، رضایت خاطر، آگاهی و … اورول از شعاری بودن امیدها و وعده های حکومت های دیکتاتور سخن می گوید؛ «مزرعه حیوانات» است حکایتی است از تلاشی انقلابی و شکست خورده به دلیل انواع و اقسام ناآگاهی و جهل؛ از بی خبریِ افراد زحمتکش تا چشم و گوش بستگی افراد حزب باد.

جورج اورول نویسنده کتاب مزرعه حیوانات

جورج اورول نویسنده، منتقد و مقاله نویس انگلیسی بود. ویژگی اصلی آثار او را در نثر و زبان درخشان و منحصر به فرد، نقد های اجتماعی گزنده و مخالفت صریح و کامل با توتالیتاریسم (تمامیت خواهی) دانسته اند. اورول در طول دوران نویسندگی اش، تعداد بسیاری زیادی رمان و داستان و مقالات متنوع نوشت. از بین تمامی آثار او دو کتاب «1984» و «مزرعه حیوانات» بیش از بقیه، بازخورد جهانی گرفت.

تعداد بسیار زیادی از اصطلاحات و کلمه های نوشته های او، راه خود را به فرهنگنامه ها و لغتنامه های انگلیسی باز کرده اند؛ مانند «رمان اورولی»، «برادر بزرگ»، «تفکر دوگانه»، «زبان جدید» و …

از جمله دیگر آثار نوشته شده توسط جورج اورول می توان به کتاب های «آس و پاس در پاریس و لندن»، «دختر کشیش»، «تنفس در هوای تازه»، «زنده باد کاتالونیا»، «کتاب ها و سیگارها» و «روزهای برمه» اشاره کرد.

خلاصه کتاب مزرعه حیوانات

«مزرعه حیوانات» روایتی است از مزرعه ای نزدیک روستای «ویلینگدن» انگلستان که توسط صاحبی مسئولیت ناپذیر و دائم الخمر، به نام «آقای جونز» اداره می شود. شبی جلسه ای به رهبری «مِیجر پیر» (خوک نر و معتمد مزرعه) میان حیوانات مزرعه تشکیل می شود و در این جلسه، «میجر پیر» به دیگر حیوانات از خواب عجیبش می گوید و سرودی انقلابی را به آن ها می آموزد. پس از مرگ او، دو خوک جوان به نام های «اسنوبال» و «ناپلئون» حیوانات را برای انقلاب کردن تحریک می کنند.

در نهایت، حیوانات این مزرعه دست به شورش و انقلاب می زنند و علارغم اعمال زور توسط صاحب مزرعه و افراد دیگر، موفق به تصاحب مزرعه به صورت کامل می شوند. پس از تصاحب مزرعه، خوک ها کنترل امور را در دست می گیرند و با تقسیم وظایف و نوشتن قوانینی (الهام گرفته شده از صحبت های «میجِر پیر»)، سعی بر بازسازی مزرعه و ایجاد رونق در آن را دارند. در ابتدا به نظر همه چیز خوب است و حیوانات به کارهای خود مشغول می شوند اما، رفته رفته اقداماتی از سوی خوک ها صورت می گیرد که زندگی را برای دیگر حیوانات سخت می کند. اصل اتفاقات بعدی داستان نیز، بر اساس واکنش حیوانات مختلف نسبت به خوک ها، که روز به روز مستبد تر و حریص تر می شوند، رقم می خورد؛ از کار کردن بی چون و چرا و تا حد مرگِ اسب خوش قلب (باکسِر) تا آگاهی و هوشِ منفعلانۀ الاغ (بنجامین) و بز سفیدِ (موریِل).

بهترین ترجمه های کتاب مزرعه حیوانات

«قلعه حیوانات» از نظر تعدّد ترجمه های آن توسط ناشرین گوناگون در ایران، صاحب رکورد است! این رمان کوتاه توسط بیش از 23 نشر و مترجم مختلف چاپ شده است تا به یکی از پر مترجم ترین (!) و در عین حال، پرفروش ترین داستان ها در ایران مبدّل گردد.

از جمله ترجمه های معتبر تر این اثر می توان به ترجمه های احمد کسایی پور از نشر «ماهی»، امیر امیرشاهی از نشرهای «جامی (مصدق)، امیرکبیر، روزگار و…»، عباس زارعی از نشر «آموت»، شهرزاد لولاچی از نشر «افق»، حمید رضا بلوچ از نشر «مجید»، کاوه میر عباسی از نشر «چشمه» و صالح حسینی و معصومه نبی زاده از نشر «دوستان» اشاره کرد.

با توجه به تعداد بالای نسخه های مختلف از «مزرعه حیوانات»، دست گذاشتن ناشرین خوب بر این اثر و زبان سرراست جورج اورول در آن، تعداد ترجمه های با کیفیت از «مزرعه حیوانات» زیاد است.

جملات زیبای کتاب مزرعه حیوانات

رفقا، به راستی ماهیت زندگی ما چیست؟ بیایید کمی به آن فکر کنیم. جز این است که این عمر کوتاه مان پر از نکبت و مشقت و بدبختی است. ما را به دنیا می آورند، یک غذای بخور و نمیر به ما می دهند که فقط بتوانیم نفس بکشیم و تا آن جایی که قدرت داریم، از ما کار می کشند و وقتی دیگر از پا افتادیم و نتوانستیم کار کنیم، با سنگدلی تمام ما را می کشند.

حالا دیگر کاملا واضح بود که چهرۀ خوک ها چه تغییری کرده است. حیوانات از پنجره به خوک ها و بعد به آدم ها، و از آدم ها به خوک ها، و دوباره از خوک ها به آدم ها نگاه می کردند؛ ولی دیگر نمی توانستند تشخیص دهند که خوک کدام است و آدم کدام.

کتاب های شبیه به مزرعه حیوانات

اگر پس از خواندن «مزرعه حیوانات» به آثاری در این سبک علاقه مند شده اید، اولین پیشنهاد برای شما، خواندن رمان شاهکار «1984» از جورج اورول است. برخی دیگر از پیشنهاد های بسیار خواندنی و مشابه با «مزرعه حیوانات» عبارتند از:

«دنیای قشنگ نو» از آلدوس هاکسلی، «تبصره-22» از جوزف هلر، «سرگذشت ندیمه» از مارگارت آتوود، «فارنهایت 451» از ری بردبری و «خرگوش ها و مارهای بوآ» از فاضل اسکندر.