علائم بارداری خارج از رحم و درمان آن
پس از لقاح به‌طور معمول تخمک بارور شده در رحم لانه‌گزینی میکند؛ ولی در حاملگی خارج رحمی در مکانی مانند لوله فالوپ یا حفره شکمی شروع به رشد میکند. در صورتی که علائم بارداری خارج رحمی به موقع تشخیص داده نشوند، مادر با یک وضعیت اورژانسی و خطرناک مواجه خواهد شد. بارداری خارج از رحم ممکن است برای هر مادری رخ دهد که نیازمند تشخیص و درمان سریع است. اگر مایل به کسب اطلاعات جامع درباره علائم بارداری خارج از ر
حم و درمان آن هستید، در ادامه این مقاله با ما همراه باشید.
بارداری خارج رحمی چیست؟
حاملگی نابه‌جا یا خارج رحمی یکی از اورژانس‌های مهم در بارداری شده که با تشخیص زود هنگام موجب نجات جان مادر و حفظ باروری مجدد او می‌شود. به طور طبیعی طی فرآیند تخمک‌گذاری، هر ماه یک تخمک از تخمدان به لوله فالوپ آزاد می‌شود.
اسپرم پس از رابطه جنسی به لوله فالوپ منتقل شده و در صورت ترکیب شدن با تخمک، فرآیند لقاح و تشکیل جنین به وقوع می‌پیوندد. جنین توسط موهای ریزی که در لوله فالوپ وجود دارد، به سمت رحم هدایت شده و به دیواره داخلی رحم می‌چسبد.
اگر جنین در مکانی خارج از رحم مانند لوله فالوپ، شکم، گردن رحم و تخمدان بچسبد، می‌تواند منجر به خونریزی و مرگ جنین شود. در این شرایط آزمایش بارداری مثبت خواهد بود ولی تخمک بارور شده امکان رشد خارج از رحم را ندارد پزشک با مشاهده علائم بارداری خارج از رحم، برای رفع این مساله اقدام میکند. این اتفاق در اغلب موارد بین هفته‌های ۴ تا ۱۲ بارداری بروز پیدا میکند.
علت بارداری خارج از رحم چیست؟
این اتفاق ممکن است برای هر زنی بدون عوامل خطرساز رخ دهد، با این حال شانس وقوع آن در برخی از زنان باردار بیشتر است. به‌طور کلی حاملگی خارج از رحم به علت عدم توانایی تخمک در حرکت سریع درون لوله فالوپ ایجاد می‌شود.
از عوامل موثر در افزایش احتمال ایجاد بارداری خارج از رحم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- جراحی لوله‌های رحم: سابقه مشکل لوله‌های رحمی و جراحی آن‌ها می‌تواند احتمال وقوع حاملگی خارج از رحم را افزایش دهد.
- ناهنجاری‌های لوله فالوپ: اختلالات ساختاری لوله‌های فالوپ نیز یکی از عوامل خطر برای حاملگی خارج رحمی محسوب می‌شود. مشاهده این علائم بارداری خارج از رحم، ضرورت درمان سریعتر را میطلبد.
- سابقه حاملگی خارج از رحم: در صورتی که مادر در بارداری قبلی خود حاملگی خارج از رحم را تجربه کرده باشد، با احتمال 10 تا 25 درصد مجددا با این اتفاق مواجه خواهد شد.
- عفونت دستگاه تناسلی: عفونت دستگاه تناسلی فوقانی یا التهاب لگن (PID) که به‌دنبال بیماری‌های مقاربتی مانند سوزاک یا کلامیدیا ایجاد می‌شود نیز می‌تواند خطر حاملگی خارج از رحم را افزایش دهد.
- آندومتریوز: در این بیماری، سلول‌های رحم در خارج از رحم مانند داخل لوله فالوپ رشد کرده و باعث انسداد می‌شود، از این رو مانع انتقال تخمک شده و احتمال حاملگی خارج از رحم را افزایش می‌دهد.
- حاملگی در سن بالا: اغلب، علائم بارداری خارج از رحم را می توان در افزایش سن مشاهده کرد. بارداری بعد از ۳۵ سالگی به علت تغییر در مکانسیم عمل لوله‌ها شانس حاملگی خارج از رحم را افزایش می‌دهد.
- مصرف دخانیات: سیگار با اختلال در عملکرد طبیعی لوله‌های رحم می‌تواند در رخداد حاملگی خارج از رحم نقش داشته باشد.
- ناباروری: شانس حاملگی خارج رحمی در افراد با سابقه ناباروری بیشتر از دو سال بیشتر است.
- داروها: مصرف داروهای ناباروری با افرایش احتمال بارداری خارج از رحم همراه است.
علائم بارداری خارج از رحمی چیست؟
این علائم در اغلب موارد در ابتدای بارداری ظاهر شده و در افراد مختلف به‌شکل‌های متفاوت بروز پیدا میکند.
از آن‌جایی که بارداری نابه‌جا و پارگی لوله‌های رحم یکی از اورژانس‌های زنان محسوب می‌شود، تشخیص و درمان به‌دنبال بروز اولین علائم بارداری خارج از رحم از اهمیت زیادی برخوردار است.
به نقل از drdr.ir علائم بارداری در خارج از رحم عبارتند از:
- درد شکم و لگن: ممکن است دردی مداوم و شدید یا خفیف و متناوب در ناحیه شکم و لگن مادر ایجاد شود که هنگام فعالیت، خروج مدفوع و سرفه تشدید می‌شود.
- خونریزی واژن: ممکن است علائم بارداری خارج از رحم و پریود به‌طور همزمان رخ دهد. در واقع این احتمال وجود دارد که به‌همراه تست بیبی مثبت، مشابه عادت ماهانه لکه‌بینی یا خونریزی از واژن داشته باشید؛ در این صورت بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
- درد شانه‌ها: درد شانه‌ها به‌علت خونریزی داخلی و تحریک اعصاب به‌ویژه در حالتی که روی زمین دراز کشیده‌اید یکی از بارزترین علائم پارگی لوله‌های رحم و از علائم بارداری در خارج از رحم است و باید سریعا به پزشک مراجعه شود.
- شوک: به‌دنبال پارگی لوله‌های رحم ممکن است فرد با نبض‌های ضعیف، تپش قلب، پوست رنگ‌پریده، سرگیجه و غش مواجه شود؛ در این شرایط باید با اورژانس تماس بگیرید.
- احساس ناراحتی گوارشی: ممکن است به‌هنگام تهوع یا تخلیه مدفوع درد داشته باشید؛ در صورتی که درد شدید و نگران‌کننده باشد بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
درمان حاملگی خارج از رحم چگونه است؟
شناسایی علائم بارداری خارج از رحم و درمان آن به‌طور مستقیم با زمان تشخیص، اندازه جنین و تجهیزات پزشکی مرتبط است. از روش‌های درمان حاملگی خارج از رحم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
درمان دارویی
اگر اندازه جنین نسبتا کوچک باشد، این احتمال وجود دارد که پزشک از درمان دارویی و تجویز متوترکسات (Methotrexate) استفاده کند. این دارو که تزریق عضلانی دارد، از طریق جریان خون به جنین رسیده و رشد سلول‌های جفت را متوقف میکند، از این رو با خاتمهدادن به بارداری از مرگ مادر جلوگیری میکند.
در طول درمان باید از مصرف الکل، مسکن‌ها، مولتی‌ویتامین‌ها، مکمل‌های حاوی اسید فولیک، رابطه جنسی و فعالیت‌های شدید خودداری شود. پس از درمان به جهت اطمینان از خاتمه یافتن بارداری باید سطح هورمون hCG که با بارداری مرتبط است سنجیده شود؛ ملاک پاسخ به درمان صفر شدن سطح این هورمون است.
از عوارض این دارو می‌توان به درد شکم و گرفتگی عضلات، حالت تهوع و استفراغ، اسهال، خونریزی شدید یا شوک اشاره کرد؛ در این شرایط باید به‌صورت اورژانسی به پزشک مراجعه شود.
جراحی لاپاراسکوپی
اگر درمان دارویی موثر نباشد یا فرد دچار درد و خونریزی داخلی شدید باشد باید عمل جراحی انجام شود. در جراحی لاپاراسکوپی، شکم برش داده می‌شود و متخصص زنان با استفاده از دوربین کوچکی لوله‌های رحمی را بررسی کرده و جنین را خارج میکند.
اگر لوله‌های رحمی به‌شدت دچار آسیب شده باشند یا فرد خونریزی شدید داشته باشد، لوله‌ها نیز خارج می‌شوند. یک هفته پس از عمل جراحی، بهبودی حاصل خواهد شد ولی برای التیام یافتن کامل زخم‌ها بهتر است فرد به مدت 6 هفته استراحت کند.
در روش جراحی نیز مانند درمان دارویی، باید از صفر شدن سطح هورمون hCG و خاتمه یافتن حاملگی اطمینان حاصل کرد.
حاملگی خارج رحمی یکی از شرایط اورژانسی در زنان می‌باشد از این رو آشنایی با علائم بارداری خارج از رحم و درمان آن از اهمیت بالایی برخوردار است. از علل بارداری خارج از رحم می‌توان به جراحی لوله‌های رحم، سابقه حاملگی خارج از رحم، عفونت دستگاه تناسلی، مصرف دخانیات و داروهای ناباروری اشاره کرد.
حاملگی خارج از رحم می‌تواند با درد شکم و لگن، درد شانه‌ها ، خونریزی از واژن، ناراحتی گوارشی، تپش قلب، پوست رنگ‌پریده، سرگیجه و غش تظاهر پیدا کند. برای درمان حاملگی نابه‌جا می‌توان از درمان دارویی متوترکسات یا عمل جراحی لاپاراسکوپی استفاده کرد؛ نکته مهم در هر دو روش اطمینان از خاتمه بارداری است.
نظرات کاربران (0) ارسال نظر